MADANIY MEROS SOHASIDAGI MUNOSABATLARNING KONISTITUTSIYAVIY – HUQUQIY ASOSLARI TAHLILI
Kalit so'zlar
Konstitutsiya, kodeks, qonun, qaror, UNESCO, ICOMOS, ICCROM, Madaniy meros, Madaniy meros agentligi, bosh boshqarma, departament, agentlik, muzeylar, arxeologiya, madaniy boyliklarAnnotasiya
Mazkur maqolada mamlakatimizning asosiy qonuni O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining madaniy merosimizni asrab-avaylashdagi roli va ahamiyati xususida so‘z boradi. Unda madaniy meros sohasining qonunchilikda tutgan o‘rni, sohaning dolzarb masalalari, sohani boshqarishga vakolatli bo‘lgan tashkilotlarning shakllanish bosqichlari, shuningdek, madaniy meros munosabatlarini tartibga soluvchi asosiy normativ-huquqiy hujjatlar to‘g‘risida ma’lumot beriladi. Maqolada O‘zbekiston va ayrim xorijiy davlatlar Konstitutsiyalarida madaniyat, fan, ta’lim, yodgorliklar yoki milliy meros tushunchalarining aks etishi hamda madaniy meros sohasiga doir me’yorlar ham qiyosiy tahlil qilingan. Shuningdek, bugungi kunda qonunchilikda mavjud muammo va kamchiliklarni tahlil qilgan holda “Madaniy meros to‘g‘risidagi kodeks”ni qabul qilish zarurligi yuzasidan maqola muallifining takliflari o‘z ifodasini topgan
Manbalar
1. Muhitdinova F. “Constitutionngo - legal protection of the historical-spiritual, cultural and natural heritage of modern Uzbekistan”// Journal of social sciences and humanities research fundamentals. – Vol. 3, Issue 5. – May-2023. – P. 12-16.
2. Rasulov G. “Legal and organizational foundations for the protection of cultural heritage in Uzbekistan” // Web of Humanities: Journal of Social Science and Humanitarian Research. – Vol. 3, Issue 4. – April-2025. – P. 197-200.
3. Медведева Н., Стоналова А. Понятие “Культурное наследие”
и основные теоретические подходы к его изучению. – 2016 г. (cyberleninka.ru/article/n/ponyatie-kulturnoe-nasledie-i-osnovnye-teoreticheskie-podhody-k-ego-izucheniyu)
4. Кулешова М. Нормативно-правовые аспекты сохранения культурных ландшафтов России. – 2018 г. (cyberleninka.ru/article/n/normativno-pravovye-aspekty-sohraneniya-kulturnyh-landshaftov-rossii.)
5. Бердюгина Ю. Безопасность объектов культурного наследия как особого вида объектов капитального строительства: правовой аспект. – 2017 г. (cyberleninka.ru/article/n/bezopasnost-obektov-kulturnogo-naslediya-kak-osobogo-vida-obektov-kapitalnogo-stroitelstva-pravovoy-aspekt.)
6. Галкова О. Теоретические основы культурного наследия. – 2011г. (https://cyberleninka.ru/article/n/teoreticheskie-osnovy-kulturnogo-naslediya)
7. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi. 2023y. https://lex.uz/docs/6445145
8. Italiya Konstitutsiyasi. 1947 y. https://www.gazzettaufficiale.it/dettaglio/codici/costituzione
9. Ispaniya Konstitutsiyasi. 1978 y. https://www.boe.es/error/errorParametros.php
10. Rossiya Federatsiyasi Konstitutsiyasi. 1993-y. https://www.prlib.ru/item/1395513?utm_source=chatgpt.com
11. Fransiya “Meros kodeksi” (Code du patrimoine). 1804-y. https://www.legifrance.gouv.fr/loda/id/LEGITEXT000006070721/1960-05-18?utm_source=chatgpt.com
12. Yaponiya “Material madaniy boyliklar” Qonuni (Cultural Properties Protection Law). 1950-y. https://www.wipo.int/wipolex/en/text/479927?utm_source=chatgpt.com
13. O‘zbekiston Respublikasining 1998-yil 29-avgustdagi “Madaniy boyliklarning olib chiqilishi va olib kirilishi to‘g‘risida”gi O‘RQ-678-I-son Qonuni. https://lex.uz/docs/-24377
14. O‘zbekiston Respublikasining 2001-yil 30-avgustdagi “Madaniy meros obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish to‘g‘risida”gi, O‘RQ-269-II-son Qonuni. https://lex.uz/docs/25461
15. O‘zbekiston Respublikasining 2008-yil 12-sentabrdagi “Muzeylar to‘g‘risida”gi O‘RQ-177-son Qonuni. https://lex.uz/docs/-1391728
16. O‘zbekiston Respublikasining 2009-yil 13-oktabrdagi “Arxeologiya merosi ob’ektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish to‘g‘risida”gi O‘RQ-229-son Qonuni. https://lex.uz/docs/-1526440
17. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2023-yil 1-iyundagi “Ma’muriy islohotlar doirasida madaniy meros sohasida davlat boshqaruvini samarali tashkil qilish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-177-son qarori. https://lex.uz/docs/6481847
18. O‘zbekiston Respublikasining Vazirlar Mahkamasining 2002-yil 29-iyuldagi “Madaniy meros obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanishni yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 269-son qarori. https://lex.uz/docs/285207
19. O‘zbekiston Respublikasining Vazirlar Mahkamasining 2014-yil 6-mardagi “Moddiy madaniy meros obyektlarini va ularga tutash hududlarni ularni obodonlashtirish va zarur holatda saqlash bo‘yicha investitsiya majburiyatlari olgan holda ijaraga berish tartibi to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash haqida”gi 53-son qarori. https://lex.uz/docs/2352891
20. O‘zbekiston Respublikasining Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 30-martdagi “Moddiy madaniy meros obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanishga oid ayrim normativ-huquqiy hujjatlarni tasdiqlash to‘g‘risida”gi 265-son qarori. http://lex.uz/docs/4262171
21. O‘zbekiston Respublikasining Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 4-oktabrdagi “Moddiy madaniy merosning ko‘chmas mulk obyektlari milliy ro‘yxatini tasdiqlash to‘g‘risida”gi 846-son qarori. http://lex.uz/docs/4543266
22. O‘zbekiston Respublikasining Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 18-oktabrdagi “Moddiy madaniy meros obyektlaridan foydalanish tartibi to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash haqida”gi 881-son qarori. https://lex.uz/docs/4559553
23. Ўзбекистон Маданий мерос агентлиги электрон сайти. https://gov.uz/uz/madaniymeros
